Wpływ otyłości na zdrowie stóp

Otyłość to poważny problem, który dotyka coraz większej liczby osób – w tym dzieci. Nadmierna masa ciała wpływa na pracę całego organizmu. Nie pozostaje również bez wpływu na stopy. To one najdotkliwiej odczuwają dodatkowy ciężar. Dowiedz się, jakie są skutki otyłości i jak można im zapobiegać.

Otyłość – podstawowe informacje

Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia w Polsce na otyłość cierpi nawet 23% kobiet i 25% mężczyzn powyżej 20. roku życia. W młodszej grupie wiekowej problem dotyczy 5% dziewcząt i 13% chłopców. Jak pokazują statystyki, liczba chorych zwiększa się z roku na rok.

Otyłość jest chorobą przewlekłą, która charakteryzuje się nieprawidłowym i nadmiernym gromadzeniem się tłuszczu w ciele. Definiuje się ją jako BMI powyżej 30, jednak należy pamiętać, że to kryterium nie jest odpowiednie dla wszystkich osób (m.in. dzieci i sportowców). Wyróżnia się:

• otyłość pośladkowo-udową,
• otyłość brzuszną (tkanka tłuszczowa odkłada się centralnie).

Otyłość ma złożoną etiologię. Nie ma jednej przyczyny, która prowadzi do nadmiernego nagromadzenia się tłuszczu w ciele. Klinicznie wyróżnia się:

• otyłość związaną z nadmierną podażą kalorii,
• otyłość wtórną związaną z innymi zaburzeniami i schorzeniami (m.in. z zaburzeniami hormonalnymi, wadami genetycznymi i rozwojowymi, przyjmowaniem leków).

Otyłość jest chorobą cywilizacyjną, która ma negatywny wpływ na funkcjonowanie organizmu oraz przyczynia się do niepełnosprawności i skrócenia długości życia.

Jak otyłość wpływa na stopy?

Otyłość ma negatywny wpływ na cały układ ruchu. Prowadzi do przeciążenia stawów (szczególnie kolanowych i biodrowych), płaskostopia, wad postawy i bólów pleców. Skutkuje to zaburzeniami biomechaniki chodu, co z kolei jest przyczyną wielu innych dolegliwości.

Nadmierna masa ciała powoduje nadmierne obciążenie stóp. Dochodzi do osłabienia mięśni, ścięgien i więzadeł, a tym samym zmiany anatomii stóp – obniżenia naturalnych łuków. W efekcie pojawia się ból podczas chodzenia, a w późniejszym czasie również podczas stania.

Otyłość zwiększa ryzyko zapalenia więzadeł, które biegną od śródstopia do pięty. Skutkiem jest ostry ból w okolicy pięty podczas wstawania lub chodzenia. Niekiedy jest on na tyle silny, że znacznie ogranicza codzienną aktywność.

Zmiany w anatomii stóp, a także nadmierne obciążenie tej części ciała skutkuje szeregiem problemów podologicznych. Do najczęstszych należą modzele, bolesne odciski, zespół pękających pięt. Osoby otyłe są również bardziej narażone na wrastanie paznokci. Są to zaburzenia, które wymagają profesjonalnej pomocy podologa.

Otyłość jest jednym z ważniejszych czynników wywołujących chorobę zwyrodnieniową stawów. Ryzyko zwiększa się wraz ze wzrostem masy ciała. Poza nadmiernym przeciążeniem znaczeniem mają adipokiny i cytokiny wydzielane przez tkankę tłuszczową. Substancje te działają prozapalnie.

Skutkiem otyłości jest również dna moczanowa. To choroba, która charakteryzuje się odkładaniem kryształków moczanu w stawach. Atakuje głównie staw śródstopno-paliczkowy. Objawia się bólem, obrzękiem i zaczerwienieniem podstawy palucha.

Niezwykle szkodliwa jest otyłość u dzieci, która zaburza rozwój stóp i układu ruchu. Do skutków nadmiernej masy ciała zalicza się:

• koślawość kolan,
• szpotawość kolan,
• płaskostopie podłużne lub poprzeczne,
• stopę płasko-koślawą.

Jak dbać o stopy przy otyłości?

Osoby cierpiące na otyłość powinny pozostać pod opieką lekarza i dietetyka. Istotne jest dążenie do zmniejszenia masy ciała – głównie poprzez zmianę stylu życia (zmianę diety, aktywność fizyczną, uregulowanie emocji). Spadek wagi wiąże się ze zmniejszeniem obciążenia stóp, co ma istotny wpływ na ich funkcjonowanie.

Bardzo ważna jest codzienna pielęgnacja stóp, a w szczególności nawilżanie skóry i usuwanie zrogowaciałego naskórka przy pomocy peelingu. Pozwoli to uniknąć hiperkeratoz, a także bolesnego pękania skóry na piętach. Osoby cierpiące na otyłość powinny zwrócić szczególną uwagę na prawidłowe skracanie płytki paznokciowej, aby zmniejszyć ryzyko wrastania paznokci.

Zdarza się, że pielęgnacja stóp przy otyłości jest utrudniona. W takich sytuacjach można skorzystać z pomocy podologa. Specjalista wykona pedicure podologiczny, który obejmuje m.in. opracowanie podeszew i wałów okołopaznokciowych oraz skrócenie płytki paznokciowej.